Miesiąc: maj 2022

Chętni do wakacyjnych prac w fabrykach, magazynach, sklepach, restauracjach czy w sadach – zwłaszcza mężczyźni – mogą w tym roku liczyć na duży wybór propozycji i atrakcyjne stawki – czytamy w artykule opublikowanym 31 maja na łamach dziennika Rzeczpospolita.

Gastronomia, rolnictwo i ogrodnictwo oraz budownictwo – to trzy najpopularniejsze w tym roku kategorie w ofertach sezonowych i dodatkowych prac publikowanych w serwisie OLX Praca. W okresie od stycznia do maja liczba ofert w gastronomii i hotelarstwie była tam o ponad 56 proc. wyższa, a do końca pierwszego tygodnia maja aktywnych było w sumie ponad 50 tysięcy ogłoszeń o pracę w gastronomii – zaznacza Łukasz Borowicz, menedżer PR w OLX Praca.

Jeszcze większy wzrost widać tam w ofertach dla pracowników sezonowych w rolnictwie i ogrodnictwie. Od stycznia do końca maja ich liczba zwiększyła się ponad ośmiokrotnie w porównaniu z podobnym okresem 2021 r. Chociaż pracodawcy z tego sektora znacznie rzadziej szukają kandydatów do pracy przez internet niż firmy produkcyjne czy logistyczne, to dotkliwy niedobór rąk do pracy wymusza tu zmianę.

Drogi sezon

– Sytuacja jest bardzo trudna, a już wkrótce, gdy zacznie się szczyt sezonu zbiorów truskawek na polach, może być jeszcze gorzej – obawia się Witold Boguta, prezes Krajowego Związku Grup Producentów Owoców i Warzyw. Jak przypomina, prawie połowę pracowników sezonowych w tej branży stanowili wcześniej mężczyźni z Ukrainy, których teraz zatrzymała w kraju rosyjska napaść.

Szanse, że walczących w Ukrainie mężczyzn zastąpią uchodźcy, wśród których dominują kobiety z dziećmi, są niewielkie. Jak wyjaśnia Boguta, w poprzednich latach do rolników i sadowników przyjeżdżali mieszkańcy wsi z zachodniej Ukrainy, przyzwyczajeni do pracy w rolnictwie. Trudno do niej przekonać uciekających ze wschodniej Ukrainy mieszkańców miast, tym bardziej że mają duży wybór ofert zatrudnienia w innych branżach, większy niż w ostatnich dwóch latach.

O zwiększonym zapotrzebowaniu na pracowników w branżach sezonowych mówi dzisiaj większość agencji zatrudnienia. – Na przykład w sektorze HoReCa jest ono prawie o 20 proc. wyższe niż w ubiegłym roku. Należy jednak pamiętać, że w ubiegłym roku, sytuacja branży hotelarskiej i gastronomicznej została zdeterminowana przez pandemię, która znacząco wpłynęła na spadek zatrudnienia – twierdzi Rafał Mróz, dyrektor operacyjny agencji zatrudnienia EWL, która notuje też ok. 10 proc. wzrost zapytań z branży rolniczej.

Niedobory kadrowe tylko po części wyrównują uchodźcy z Ukrainy. Co prawda, z danych Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej wynika, że do tej pory zatrudnienie w Polsce znalazło prawie 175 tys. osób (zatrudniły się głównie w logistyce, hotelarstwie i gastronomii), lecz firmy nadal mają braki kadr. Tym bardziej że brak znajomości języka polskiego ogranicza wielu uchodźcom możliwości pracy w restauracjach czy hotelach. (…)

Jak co roku, najwięcej rekrutują branże charakteryzujące się sezonowością, takie jak rolnictwo i ogrodnictwo, branża budowlana, gastronomia, hotelarstwo, a także handel. Boom rekrutacyjny trwa, tymczasem pracowników brakuje. Pracodawcy wierzyli w to, że w tym roku braki kadrowe zapełnią Ukrainki, które poszukują pracy w Polsce. Tak się jednak nie stało – czytamy w artykule opublikowanym 31 maja na łamach portalu PulsHR.pl.

Z danych Urzędu do Spraw Cudzoziemców dotyczących rejestracji w bazie PESEL wynika, że niemal połowa przybyłych z Ukrainy to dzieci i nastolatkowie – niepełnoletni stanowią aż 47 proc. osób ubiegających się o PESEL. 48 proc. to pełnoletnie kobiety, a jedynie niespełna 5 proc. stanowią pełnoletni mężczyźni.

Ukrainki na polskim rynku pracy

Spośród 160 tys. obywateli Ukrainy zatrudnionych na podstawie uproszczonej procedury niemal 117 tys. to kobiety. (…)

Marcin Kołodziejczyk, dyrektor rekrutacji międzynarodowej platformy migracyjnej EWL, podkreśla, że kobiety z Ukrainy nie wypełniły luki kadrowej na polskim rynku pracy. Jak dodaje, największy deficyt pracowników dotyczy branż budowlanej i przemysłowej – w której dotychczas to mężczyźni stanowili kadrowy trzon – ze względu na ograniczenia związane m.in. z przepisami BHP.

– Oba sektory cały czas zgłaszają wysokie zapotrzebowanie na pracowników, jednak w aktualnej sytuacji migracyjnej możemy mówić o nadpodaży kobiet na rynku pracy, co utrudnia zaspokojenie potrzeb obu sektorów. Polscy pracodawcy robią jednak co mogą, aby dostosować miejsca pracy, dotychczas przeznaczone dla mężczyzn, tak by mogły na nich pracować panie. Musimy mieć jednak świadomość, że jest wiele stanowisk, które – choćby ze względu na wymogi BHP – nie mogą zostać obsadzone przez kobiety – wskazuje Marcin Kołodziejczyk.

Kołodziejczyk zwraca uwagę także na fakt, że znaczna część kobiet z Ukrainy to matki z dziećmi przywiązane do tymczasowego miejsca zamieszkania ze względu na bliskość szkół i przedszkoli. Jego zdaniem również brak systemowej opieki dla dzieci kobiet, które przyjechały z Ukrainy i chcą pracować, nie ułatwia podejmowania zatrudnienia.

Ponadto zapełnienie braków kadrowych utrudnia zmniejszająca się liczba uchodźców w naszym kraju. Coraz więcej z nich decyduje się na powrót do swojego kraju lub kontynuuje migrację. 

– Istotną przeszkodę w podjęciu pracy stanowi także bariera językowa. W odróżnieniu od migrantów pracujących w Polsce w 2021, niewielu spośród uchodźców zna język polski. Według naszego badania jedynie 26 proc. uchodźców z Ukrainy deklaruje znajomość języka polskiego na poziomie przynajmniej komunikatywnym. Oznacza to pogłębienie problemów ze znalezieniem pracy odpowiadającej posiadanym umiejętnościom. Wielu uchodźców zmuszonych będzie do pracy poniżej poziomu swoich kompetencji do momentu nauczenia się języka polskiego. Kursy językowe mogą okazać się jednym z najbardziej potrzebnych rozwiązań systemowych, pozwalającym na szybką integrację uchodźców i wchłonięcie ich przez polski rynek pracy – wyjaśnia Marcin Kołodziejczyk. (…)

Branże zatrudniające Ukrainki

Gdzie pracują Ukrainki, które podjęły pracę? Rekruterzy wskazują na proste prace w branżach takich jak produkcja, e-commerce, handel, centra logistyczne, sprzątanie. (…)

W podobnym tonie wypowiada się Marcin Kołodziejczyk, który również podkreśla, że popularnością cieszą się przede wszystkim proste prace. Obywatelki Ukrainy chętnie podejmują pracę w branżach gastronomicznej, hotelarskiej, usługowej (jako fryzjerki, kosmetyczki, krawcowe).

– Nasza firma od początku inwazji Rosji na Ukrainę pomogła znaleźć pracę ponad 3 tys. uchodźców, w takich branżach, jak produkcja, e-commerce oraz FMCG – tłumaczy.

– Warto jednak podkreślić, że według naszego badania, wśród uchodźców przeważają osoby z wykształceniem wyższym (61 proc.). Znaczna część badanych przed wybuchem wojny pracowała w sektorze usług i handlu (27 proc.). Wielu spośród uchodźców to wysoko kwalifikowani specjaliści (17 proc.), a także pracownicy sektora edukacji (15 proc.), których rosyjska agresja zmusiła do porzucenia swojego domu i pracy. Ale w tym przypadku znowu wracamy do problemu bariery językowej – dodaje Kołodziejczyk. (…)

„Męskie” branże mają najtrudniej

Rekruterzy nie mają wątpliwości – przed największym wyzwaniem stoją sektory, które ze względu na specyfikę pracy muszą zatrudniać mężczyzn: branża budowlana, transportowa czy produkcja.

Marcin Kołodziejczyk, potwierdza, że najtrudniej znaleźć pracowników na stanowiska dotychczas zajmowane głównie przez mężczyzn, posiadających niezbędne uprawnienia.

– Brakuje spawaczy, pracowników fizycznych czy operatorów linii produkcyjnych. Obsadzenie wymienionych stanowisk przez kobiety jest trudne ze względu na obowiązujące przepisy BHP i specyfikę stanowisk pracy – mówi przedstawiciel EWL.

– Ponadto na problem pozyskania pracowników tymczasowych w sezonie letnim wskazują pracodawcy z sektora turystycznego. Mimo napływu uchodźców wciąż brakuje osób do pracy w restauracjach i hotelach w regionach turystycznych – dodaje Kołodziejczyk. (…)

Sposób na braki kadrowe

Jak pracodawcy uzupełniają braki kadrowe? Marcin Kołodziejczyk tłumaczy, że coraz więcej firm prowadzi działania adaptujące miejsca pracy do obowiązujących przepisów BHP w kontekście kobiet. Coraz częściej też decydują się na rekrutację par, nawet jeśli wcześniej nie było to brane pod uwagę. Rosną również stawki, ponieważ coraz więcej pracodawców decyduje się na rekrutację z lokalnego rynku.  

– Warto również podkreślić, że w związku z niedoborem mężczyzn z Ukrainy, którzy już od kilku lat stanowili istotną część polskiego rynku pracy, pracodawcy coraz chętniej zatrudniają kandydatów z innych, często odległych krajów, takich jak Gruzja, Kazachstan, Uzbekistan. Przedsiębiorcy coraz chętniej otwierają się na te kierunki, co jeszcze kilka lat temu nie było takie popularne – dodaje Kołodziejczyk. (…)

Ile będzie można zarobić w letnim sezonie?

Ekspert EWL zwraca również uwagę na inny aspekt. Jego zdaniem polski rynek pracy będzie konkurować o pracowników zagranicznych z innymi rynkami europejskimi.

– Nasza platforma migracyjna w lutym miała oferty pracy przede wszystkim z Polski i Czech, teraz zaś oferujemy pracę nie tylko w tych dwóch krajach, ale też w Rumunii, Słowacji, Litwie, Holandii, Niemczech, Grecji, na Cyprze. Kilka z tych rynków należy do strefy euro, co znacząco wpływa na ich konkurencyjność wśród potencjalnych kandydatów. Polscy pracodawcy, by konkurować o pracowników z Ukrainy, będą zmuszeni wziąć pod uwagę owe czynniki w kontekście oferowanego wynagrodzenia – ocenia Kołodziejczyk.

Serdecznie polecamy miesięcznik „Rynek pracy, edukacja, kompetencje. Aktualne trendy i wyniki badań” Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, w którym znajdą Państwo najważniejsze informacje z krajowego, europejskiego i globalnego rynku pracy oraz podsumowania najciekawszych artykułów i raportów opublikowanych w kwietniu 2022 roku.

W najnowszym numerze m.in. raport „Uchodźcy z Ukrainy w Polsce” (EWL Group), którego autorzy – na podstawie wywiadów indywidualnych – podjęli próbę ustalenia profilu uchodźców oraz jakie są plany przybyszów odnośnie do pozostania w Polsce. 

Zapraszamy do lektury!

Uchodźcy z Ukrainy nie rozwiążą naszych problemów z demografią. Tylko po to, by utrzymać obecny wskaźnik osób w wieku produkcyjnym, musiałoby ich przybywać ćwierć miliona rocznie do końca dekady – poinformował 23 maja w artykule opublikowanym na swoich łamach dziennik Rzeczpospolita, powołując się jednocześnie na badanie „Uchodźcy z Ukrainy w Polsce” Platformy Migracyjnej EWL Group oraz Studium Europy Wschodniej UW,

Optymistyczne spojrzenie na szansę, jaką stanowić miałby dla demografii Polski kryzys wymuszonej migracji z Ukrainy, opierało się m.in. na fakcie, że zdecydowana większość osób, które schroniły się w Polsce przed wojną, jest w wieku produkcyjnym. W doniesieniach medialnych mówiono często jednym tchem o „kobietach, dzieciach i osobach starszych”, ale osoby z tej ostatniej kategorii, będące w wieku emerytalnym, stanowią zaledwie 5 proc. ogółu nowoprzybyłych. Jak wynika z badania Fundacji EWL i Studium Europy Wschodniej UW, średnia wieku wśród uciekających do Polski przed wojną w Ukrainie to 38 lat, a najliczniej reprezentowana jest wśród nich grupa wiekowa 36–45 lat (34 proc.). Można było zatem optymistycznie stwierdzić, że nowo przybyli zostaną szybko „wchłonięci” przez polski rynek pracy.

Jednocześnie zdecydowana większość – 93 proc. – osób uciekających z Ukrainy osób to kobiety. Na wątpliwości, że wakaty w polskiej gospodarce są przede wszystkim w sektorze budowlanym, gdzie pracę może znaleźć ograniczona liczba kobiet, optymiści odpowiadali, że wraz ze wzrostem liczby osób starszych w społeczeństwie rośnie zapotrzebowanie na usługi opiekuńcze, a ten sektor jest z kolei na ogół bardzo sfeminizowany. Problem w tym, że nie wiemy, jak wiele Ukrainek posiada odpowiednie kompetencje, aby podjąć pracę w sektorze opieki i ile rzeczywiście chciałoby w nim pracować. Z przywołanego wyżej badania Fundacji EWL i Studium Europy Wschodniej UW wynika, że 53 proc. uchodźców i uchodźczyń z Ukrainy ma wykształcenie wyższe. Trudno oczekiwać, że gremialnie podejmą pracę jako opiekunki wymagających wsparcia seniorów – dla wielu z nich byłaby to praca poniżej kompetencji, większość z nich nie ma też odpowiedniego przeszkolenia w tym kierunku. A nawet jeśli udałoby się dużą liczbę Ukrainek przeszkolić, trudno się spodziewać, że wszyscy potrzebujący ich pomocy będą w stanie zapłacić za ich pracę ze swojej kieszenie. Konieczne byłoby wsparcie z publicznych pieniędzy nie tylko po to, by sfinansować ogromny program szkoleń, ale i na zapewnienie zatrudnienia. (…)

?Niezależnie od tego, czy rząd postanowi pobudzać dzietność kolejnymi zasiłkami opiekuńczymi, czy zmuszał Polki do rodzenia obcinając emerytury bezdzietnym, te rozwiązania nie przyniosą wzrostu liczby urodzeń – pisze @MarczewskiPawel w @rzeczpospolita ?https://t.co/wzCUZKN1wZ

— Fundacja Batorego (@BatoryFundacja) May 23, 2022