Pracownicy z zagranicy od kilku lat stanowią nieodłączny element polskiej gospodarki, zabezpieczając ciągłość procesów w wielu przedsiębiorstwach i przyczyniając się do ich rozwoju. Coraz częściej, poza zwykle spotykanymi dokumentami pozwalającymi na podejmowanie przez nich zatrudnienia, takimi jak oświadczenie o powierzeniu pracy czy zezwolenie na pracę, obcokrajowcy legitymują się także kartą pobytu stałego lub zezwoleniem na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej. Czym różnią się te dokumenty? Kto może się o nie starać i jaka jest procedura ich uzyskiwania?
Pobyt stały – czym jest karta pobytu stałego?
Karta pobytu stałego jest dokumentem, który upoważnia obcokrajowca zarówno do przebywania na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, jak i do podejmowania pracy na terenie kraju bez konieczności starania się o jakiekolwiek dodatkowe dokumenty. Karta pozwala także na podróżowanie (bez możliwości podejmowania zatrudnienia) w ramach strefy Schengen, przy czym maksymalny okres pobytu cudzoziemca za granicą w ramach tego dokumentu nie może przekroczyć 90 dni w ciągu kolejnych 180 dni.
Karta pobytu stałego wydawana jest na okres 10 lat. Warto jednak zaznaczyć, że sama decyzja o przyznaniu cudzoziemcowi pobytu stałego ma charakter bezterminowy. Oznacza to, że przez całą procedurę obcokrajowiec przechodzi tylko raz. Niezbędna jest jedynie wymiana karty raz na 10 lat.
Kto może się starać o pobyt stały?
O przyznanie karty pobytu stałego może starać się cudzoziemiec, który:
- Posiada źródło stabilnego i regularnego dochodu oraz przed złożeniem wniosku przebywał na terenie RP nieprzerwanie przez okres co najmniej 4 lat na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy udzielonego w związku z wykonywaniem pracy w zawodzie pożądanym dla polskiej gospodarki (np. spawacze, kierowcy samochodów ciężarowych, lekarze specjaliści)
- Posiada ważną Kartę Polaka i zamierza osiedlić się w Polsce na stałe
- Jest dzieckiem obcokrajowca posiadającego w Polsce zezwolenie na pobyt stały lub zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE i jest pod jego opieką rodzicielską, pod warunkiem, że urodził się po tym jak rodzic otrzymał to zezwolenie lub w czasie ważności zezwolenia rodzica na pobyt czasowy, pobyt ze względów humanitarny, pobyt tolerowany lub czasie kiedy rodzic przebywał w Polsce w związku z nadaniem mu statusu uchodźcy lub udzieleniem ochrony uzupełniającej
- Jest dzieckiem obywatela polskiego i pozostaje pod jego opieką rodzicielską
- Pozostaje w związku małżeńskim z obywatelem Polski przez co najmniej 3 lata przed złożeniem wniosku o pobyt stały i przez co najmniej 2 lata przed złożeniem wniosku przebywał w Polsce legalnie w sposób nieprzerwany
- Bezpośrednio przed złożeniem wniosku mieszkał w Polsce nieprzerwanie przez nie mniej niż 5 lat na podstawie statusu uchodźcy, ochrony uzupełniającej lub zgody na pobyt ze względów humanitarnych
- Jest ofiarą handlu ludźmi lub udzielono mu w azylu na terenie Rzeczypospolitej Polskiej
- Przez okres co najmniej 10 lat nieprzerwanie przebywał w Polsce na podstawie zgody na pobyt tolerowany i spełnia dodatkowe kryteria wymienione w ustawie
Procedura uzyskiwania pobytu stałego – jakie dokumenty przygotować?
W zależności od podstawy prawnej, która stanowi przesłankę do starania się o uzyskanie karty pobytu stałego różne będą dokumenty niezbędne do sprawnego rozpatrzenia wniosku obcokrajowca przez właściwy, ze względu na miejsce pobytu cudzoziemca, urząd wojewódzki. Podstawowymi dokumentami, o których należy pamiętać są:
- Dwa egzemplarze wniosku o wydanie zezwolenia na pobyt stały – wypełnione w języku polskim
- Dwie kserokopie paszportu zawierające wszystkie zapisane w nim strony oraz oryginał dokumentu do wglądu
- Cztery aktualne fotografie
- Dowód wpłacenia opłaty skarbowej – obecnie wynosi ona 640 zł i jest zwracana w przypadku wydania negatywnej decyzji w sprawie. Z opłaty zwolnieni są także posiadacze Karty Polaka
- Dokumenty potwierdzające dane wskazane we wniosku i potwierdzające okoliczności ubiegania się o zezwolenie na pobyt stały
Zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej – co to za dokument?
Karta rezydenta długoterminowego UE jest dokumentem zezwalającym cudzoziemcowi na legalne przebywanie i podejmowanie pracy w Polsce bez konieczności starania się o dodatkowe dokumenty. Podobnie jak w przypadku karty pobytu stałego decyzja o wydaniu zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej ma charakter bezterminowy. Natomiast sama karta pobytu w tym wypadku wydawana jest na okres 5 lat.
Kto może ubiegać się o kartę rezydenta Unii Europejskiej?
Katalog osób uprawnionych do ubiegania się o zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE jest znacznie szerszy niż w przypadku karty pobytu stałego. Cudzoziemcy, którzy planują dłużej mieszkać i pracować w Polsce, a nie posiadają polskich korzeni i nie wykonują pracy w zawodach szczególnie pożądanych dla polskiej gospodarki, powinni wystąpić z wnioskiem do odpowiedniego, ze względu na swoje miejsce pobytu, urzędu wojewódzkiego właśnie o nadanie statusu rezydenta długoterminowego UE.
Zgodnie z ustawą, podstawą do ubiegania się o wydanie karty pobytu rezydenta długoterminowego UE jest spełnianie łącznie następujących warunków:
- Legalny i nieprzerwany pobyt na terenie Polski przez okres co najmniej 5 lat bezpośrednio przed złożeniem wniosku
- Posiadanie stabilnego i regularnego źródła dochodów, które pozwalają na pokrycie kosztów życia
- Posiadanie ubezpieczenia zdrowotnego (ZUS) lub dokumentu potwierdzającego pokrycie przez ubezpieczyciela kosztów leczenia na terenie Polski
- Posiadanie potwierdzonej – odpowiednim certyfikatem lub dyplomem ukończenia szkoły w z wykładowym językiem polskim – znajomości języka polskiego
Oznacza to, że właściwie każdy pracownik z zagranicy, który przebywa i pracuje w Polsce zgodnie z przepisami prawa oraz opanował język polski w stopniu komunikatywnym może starać się o wydanie takiego zezwolenia w miejsce karty pobytu czasowego lub kolejnych wiz.
Pobyt rezydenta długoterminowy UE – jakie dokumenty należy przygotować?
Składając wniosek do urzędu wojewódzkiego cudzoziemiec powinien posiadać komplet dokumentów niezbędnych do prawidłowego rozpatrzenia podania. Braki formalne mogą wpłynąć na długość procedury, dlatego warto z wyprzedzeniem przygotować wszelkie niezbędne załączniki. A należą do nich:
- 2 egzemplarze wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE
- 4 aktualne fotografie
- 2 kserokopie wszystkich zapisanych stron w dokumencie podróży cudzoziemca – oraz oryginał do wglądu
- Potwierdzenie uiszczenia opłaty skarbowej – obecnie wynosi ona 640 zł.
- Tytuł prawny do mieszkania/domu, w którym przebywa obcokrajowiec – np. umowa najmu
- Dokumenty potwierdzające legalny i nieprzerwany pobyt na terenie Rzeczypospolitej Polskiej przez okres 5 lat
- Dokumenty potwierdzające posiadanie: źródła dochodu o charakterze stabilnym i regularnym, ubezpieczenia pokrywającego koszty leczenia na terenie RP, znajomości języka polskiego na poziomie min. B1
Uzyskanie karty pobytu rezydenta długoterminowego UE upoważnia obcokrajowca nie tylko do pobytu i legalnej pracy w Polsce, ale także do podróżowania w ramach strefy Schengen bez dodatkowych dokumentów na okres 90 dni w ciągu kolejnych 6 miesięcy. Dodatkowo, cudzoziemiec posiadający status rezydenta długoterminowego UE wydany w Polsce ma także łatwiejszy dostęp do rynków pracy w wielu krajach unii.
Chcesz dowiedzieć się jak zatrudnić cudzoziemca spoza UE? Sprawdź pozostałe artykuły przygotowane przez specjalistów EWL.
Planujesz zatrudnić cudzoziemców do swojej firmy?
Sprawdź co jeszcze oferujemy w ramach usługi legalizacji zatrudnienia.
