Dwa tygodnie po podpisaniu przez Prezydenta RP nowelizacji ustawy o promocji zatrudnienia obywatele: Armenii, Białorusi, Gruzji, Mołdawii, Rosji i Ukrainy będą mieć ułatwiony dostęp do naszego rynku pracy. Według prognoz ekspertów w 2022 roku w Polsce może być dwukrotnie więcej pracowników z tych krajów niż dotychczas.
To duża pomoc dla przedsiębiorców poszukujących pracowników. Według danych GUS, na koniec trzeciego kwartału 2021 roku było w Polsce 153,5 tys. wolnych miejsc pracy. To więcej o 68,5% niż w analogicznym okresie poprzedniego roku, a wskaźnik wolnych miejsc pracy wyniósł 1,25%. W trzecim kwartale 2021 roku na jedno zlikwidowane miejsce pracy przypadły 2,3 nowo utworzone. To pokazuje skalę potrzeb naszego rynku pracy.
Na koniec trzeciego kwartału 2021 roku było w Polsce 153,5 tys. wolnych miejsc pracy. To więcej o 68,5% niż w analogicznym okresie poprzedniego roku
Zapytaliśmy Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej dlaczego korzystnymi zmianami zatrudniania cudzoziemców objęto osoby tylko z sześciu krajów. W odpowiedzi MRiPS stwierdziło, że zmiany wprowadzone ustawą z dnia 17 grudnia 2021 r. o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2022 r. poz. 91) dotyczą przede wszystkim oświadczeń o powierzeniu pracy cudzoziemcowi.
Największym obecnie problemem jest brak realnej polityki migracyjnej (…) o strategicznym charakterze
Jest to procedura rozwijana w Polsce od 2006 roku. Wydłużenie okresu pracy dla tej grupy cudzoziemców stanowi więc naturalną kontynuację dotychczas prowadzonej polityki w tym zakresie. Dotyczy to państw bliskich Polsce kulturowo i geograficznie, których obywatele relatywnie łatwo integrują się na polskim rynku pracy oraz w polskim społeczeństwie.
Nie oznacza to, że inni cudzoziemcy nie mogą podejmować pracy w Polsce – dostępne są dla nich m.in. ww. zezwolenia na pracę, pozwalające na pracę do 3 lat. Jak podaje Ministerstwo, aktualnie analizowane są możliwości wprowadzenia zmian również w odniesieniu do ogólnych zasad zatrudniania cudzoziemców, w tym wydawania zezwoleń na pracę. W przesłanej informacji zwrócono uwagę, że Polska od kilku lat przyjmuje największą w całej Unii Europejskiej liczbę migrantów zarobkowych z państw trzecich.
Jak podaje Ministerstwo, aktualnie analizowane są możliwości wprowadzenia zmian również w odniesieniu do ogólnych zasad zatrudniania cudzoziemców, w tym wydawania zezwoleń na pracę
Marcin Kołodziejczyk, dyrektor rekrutacji międzynarodowej w EWL Group:
Zaproponowane przez rząd zmiany, które zaczną obowiązywać pod koniec stycznia, to rewolucyjny ruch w stronę uproszczenia procedur związanych z przedłużaniem cudzoziemcom możliwości pracy i pobytu w Polsce. Podobna rewolucja w naszym kraju miała miejsce 15 lat temu, w momencie wprowadzenia uproszczonego trybu zatrudnienia obywateli z 6 państw – na podstawie tzw. oświadczeń o zamiarze zatrudnienia cudzoziemca.
Żeby wygrać światową rywalizację o pracowników transgranicznych, kolejnym krokiem Polski powinna być przede wszystkim digitalizacja: zarówno całego procesu legalizacji
Wciąż jednak jest to zaledwie pierwszy krok. Choć zmiany te są zdecydowanym usprawnieniem w kontekście zasad obowiązujących wcześniej, to wciąż jest nad czym pracować, ponieważ jesteśmy obecnie świadkami globalnej walki o pracowników. Niemcy zgłaszają silny niedobór ponad miliona pracowników w kilkudziesięciu zawodach, natomiast Wielka Brytania zapowiada czasowe złagodzenie przepisów imigracyjnych dla części zagranicznych kandydatów. Podobne trendy występują w krajach UE oraz za oceanem, a Polska musi mieć czym odpowiedzieć światowej konkurencji.
Obecnie obserwujemy utrzymujące się na stałym poziomie zainteresowanie pracą w naszym kraju, głównie wśród kandydatów z Ukrainy i Białorusi. Spadło, w porównaniu z minionymi latami, zainteresowanie migracją do Polski wśród obywateli Mołdawii, natomiast wzrosło wśród Gruzinów i Rosjan. Wciąż niewielkim procentem obcokrajowców pracujących w Polsce pozostają obywatele Armenii i nic nie wskazuje, żeby miało się to zmienić. Jeśli mowa o pracownikach spoza obszaru krajów objętych procedurą uproszczoną – dostrzegamy nieustanny wzrost zainteresowania migracją do Polski na wszystkich kontynentach – zarówno w Azji, Afryce, jak i Ameryce Południowej.
Żeby wygrać światową rywalizację o pracowników transgranicznych, kolejnym krokiem Polski powinna być przede wszystkim digitalizacja: zarówno całego procesu legalizacji, jak i w szczególności przedłużenia pobytu cudzoziemców. Ponadto warto rozważyć w przyszłości wydawanie tzw. kart pobytu w e-wersji.
Jesteśmy przekonani, że konieczna będzie również analiza oraz refleksja nad potencjalnymi państwami, które można będzie w niedługim czasie włączyć w uproszczoną procedurę legalizacyjną. Jest to istotne, bo na pewnym etapie może się okazać, że ukraiński rynek pracy nie jest wystarczający, by zaspokoić wciąż rosnący popyt polskiej gospodarki na pracowników.
Następnym krokiem mogłoby być zezwolenie cudzoziemcom na wykonywanie pracy w Polsce już w trakcie oczekiwania na wpisanie oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi do ewidencji (co w praktyce trwa od 7 do 14 dni, a w niektórych urzędach nawet do 18 dni roboczych) oraz automatyczne przedłużenie zezwoleń na pracę obcokrajowca, jeśli pracodawca nie zmienia się, a zaproponowane warunki zatrudnienia są korzystniejsze.
